Avatešša issuntuo Karjalan piämiehen šisäpolitiikan varajohtaja Igor’ Korsakov korošti valtijon ta yhteiskunnan yhteistyön tärkevyttä Karjalan tašavallan hyvintoimentulon hyväkši.
Karjalan mua- ta kalataloušvaraministeri Ol’ga Palkina kerto muatalouštevollisuškompleksin valtijotuvešta Karjalašša.
– Muatalouštevollisuškompleksin valtijotuki kašvau joka vuosi. Nykyjäh b’utžettirahotukšen kokonaissumma on 900 miljonie rupl’ua. Vuuvven 2022 yhekšäššä kuukauvešša Aunukšen, Priäžän, Kalevalan kanšallisen kaupunkipiirien ta Onegarannan kaupunkipiirin muatalouštevollisuškompleksin subjektit šuatih 463,2 miljonie valtijotukie, mi on 46 prosenttie enemmän kuin viime vuuvven šamašša aikakauvešša, korošti Ol’ga Palkina.
Karjalan tašavallan kulttuuriministeri Aleksei Lesonen, Kalevalan ta Aunukšen kanšallisien kaupunkipiirien johtajat Valentina Bulavtseva ta Vadim Murii kerrottih, mitein tašavallašša kannatetah kantakanšojen etnokulttuurikehitykšen alalla toimijie kultuurilaitokšie.
– Vuuvvešta 2020 alkuan Kalevalan piiri on kilpailun voitaja, min anšijošta Karjalan tašavallan b’utžetista piirillä on annettu b’utžettienvälini šiirto alovehien etnokulttuurikehitykšeh. Kolmešša vuuvvešša piiri šai kuuši miljonie rupl’ua. Valtijotuven anšijošta piirissä on järješšetty karjalan kielen kurššit, on luajittu oloja perintehellisien pruasniekkojen viettämistä varoin piirien kylissä, on kunnoššettu Kalevalan pos’olkan Runoranta-etnokompleksi, kerto Valentina Bulavtseva.
– Karjalašša pitäis hyväkšyö oma laki ei-ainehellisešta kulttuuriperinnöštä. Še auttau Karjalan kanšojen perinnön šäilyttämistä ta levittämistä. Karjalašša on višših rikkahin kulttuuriperintö Luoteis-Venäjällä. Kielen, kirjallisuon ta istorijan instituutin arhiivašša on nauhotukšie, kumpasie pitäy dešifroija ta esittyä niillä, ket opaššutah kanšalliskielie. Voipi lat’ata nauhotukšie Oma Media -portalih. Pitäis kerätä työryhmä, kumpani valmistais lajin, ehotti tietomieš ta yhteiskunnallini vaikuttaja Zinaida Strogal’ščikova väittelyn aikana.
Petroskoin valtijonyliopiston vararektori Konstantin Tarasov kerto Itämerenšuomelaisen filologijan laitokšen nykyelämäštä, šuavutukšista ta proplemoista.
– Valitettavašti, filologijan ala vähenöy. Joka vuosi Petroskoin valtijonyliopiston filologijan instituutti šuau Venäjän opaššušministerijöltä yhä pienempie hyväkšyntälukuja. Vuotena 2021 šaima 55 b’utžettipaikkua, vuotena 2022 – 53 paikkua, a vuoteh 2023 meilä annettih 49 paikkua, šaneli Konstantin Gennadjevič.
Vararektorin mukah yliopiston etuštajat yritettih muuttua tilannehta ta korottua b’utžettipaikkojen miäryä kanšalliskielien alalla, ka še ei antan tulokšie. Šamah aikah filologijan ala on šuosittu ta kilpailu kašvau joka vuosi.
– Riittäväšti paikkoja on Alkeiskoulutuš ta oma kieli -alalla. Niise on tarkotušpaikkoja. Ka tänä vuotena oli vain yksi abiturientti. Emmä avannun tätä alua. Pimiekuuh šuaten meijän pitäy piättyä, annammako šillä alalla b’utžettipaikkoja enši vuotena, korošti Konstantin Tarasov.
Vararektori on varma, jotta mieli täyventyä niitä paikkoja pitäy ruatua ministerijöjen tašolla:
– Još haluomma houkutella abiturienttija, pitäy valmistua tehokkahie kannatuškeinoja.
Lisäkši Konstantin Gennadjevič kerto uuvvisukšešta, kumpani koški karjalan kieltä opaštujie ylioppilahie.
– Vuuvvešta 2022 alkuan Tietoneuvošton piätökšen mukah on otettu käyttöh vilkkuja tila. Yhtenä vuotena rupiemma keryämäh vienankarjalaista ryhmyä, a toisena vuotena – livviläistä ryhmyä. Šyynä on annettavien b’utžettipaikkojen miärä, šelitti vararektori.
Joka käsitelty aihe herätti nykytärkeitä kyšymykšie ta elävie väittelyjä. Neuvošton jäšenien ehotukšien tutkimista ta valmistamista annettah tehtäväkši ministerijöillä ta alah kuulujilla viraštoilla.
Issunnon lopušša ošallistujat šuunniteltih seminarija muatalouštevollisuškompleksin tuvešta sekä tilaisukšie, kumpaset autetah houkutella abiturienttija Petroskoin yliopiston filologijan instituutin Itämerenšuomelaisen filologijan laitokšeh ta kašvatušopin ta psihologijan instituutin alkeiskoulutukšen teorijan ta metodiikan laitokšeh šekä kannattua nuorie spesialistija.