Šattu niin, jotta konša aikoinah šujuvašti toiminnuot mečänhakkuulaitokšet mäntih hukkah, šemmoset pos’olkat kuin Kepa jiätih yksin kaikkien jokapäiväsien ta sosialisien proplemojen kera. Järještämättömyš, työttömyš ta perspektiivittömyš pakotetah nuorisuo lähtömäh omašta pos’olkašta eččimäh parempua elämyä ta myöštymäh šiih kyläh vain vanhempien luokše. Vot i tänä vuotena paikallisen koulun opaštujien luvušša ei jiänyn enšiluokkalaisie.
Kaččomatta šiih, jotta Kalevalan piirin pienimmäššä koulušša ei ole äšen 20 opaštujua, laitoš viettäy mukavua elämyä. Pos’olkan aktiivisen joutoajan keškukšena opaštajien ta koululaisien kollektiivilla on tunnušlaušeh: joka päivä tuou hyötyö jokahisella.
Tänä opaššušvuotena Kepan pieni koulu otti vaštah kakši nuorta opaštujua, kumpaset tultih ruatamah šiih Semstvon opaštaja -ohjelman mukah. Hyö ollah enklannin kielen opaštaja Natalja Barhatova ta matematiikan opaštaja Tatjana Polkanova.
– Semstvon opaštaja -ohjelma hyvin autto meitä, kun šitä ennein matematiikan opaštaja mäni eläkkehellä, a enklannin kielen opaštaja kävi meijän kouluh Kalevalašta kakši kertua netälissä, še on noin šatakilometrini matka, kerto kollektiivin johtaja Marina Vdovina.
Omien piätehtävien – kouluainehien opaštamisen – lisäkši Kepan koulun uuvvet opaštajat johetah luokkie, harraššetah volont’oritoimintua, vietetäh elokuvaklubie ta paperitaijon kerhuo. Ohjelman mukah opaštajilla löyvettih korttierit.
Nuorien opaštajien tultuo kepalaiset koululaiset alettih aktiivisemmin ošallistuo eri tašon opaššušainehkilpailuih. Niin, kuuvvešluokkalaini Marija Mahinova esitti oman ohjelman lukijien Elävä klassikka 2023 -kilpailušša. Šamah aikah tyttö piäsi enklannin kielen Yhenmoiset mahollisuot -kilpailun toiseh kierrokšeh. Ei ammuin tuli viesti, jotta koulun kašvatti Kristina Ahonen piäsi Venäjän sel’l’a lapšen šilmin -piiruššuškilpailun voittajien lukuh.
Tuanoin Kepan koulušša vietettih venäjän ta karjalan kielen netäli. Šen kirkkahana tapahtumana oltih karjalaiset istujaiset, konša ativoih lapšien luokše tultih kotikyläläiset Gennadii Jegorovič Denisov, Ol’ga Petrovna Galaktionova, Natalja Petrovna Marttinen ta L’udmila Mihailovna Ahonen. Kaikilla niillä ihmisillä karjala on muamonkieli ta šiitä hyö kerrottih tapuamisešša.
Lisäkši čäijystolašša ativot paistih Häme- ta Tollonjoki -kylistä, missä hyö on šynnytty. Hyö muissettih omua lapšutta ta šitä, mih kanšanpelilöih hyö pelattih, mitä karjalaisie lauluja pantih muistih omilta vanhemmilta.
Vierahat päiviteltih, jotta heijän lapšet ta punukat vähän paissah karjalakši ta hyö omin voimin staraijah korjata šitä paissen heijän kera omalla kielellä.
– Mie tuttavuššutin istujaisien vierahie koulun kirjaštoh ta kirjavaraštoissa olijah karjalaiseh kirjallisuoh, kummaista opaššutah kepalaiset koululaiset. Meijän mieleštä tapuamini mäni eläväšti, mukavašti ta nähtäväšti šiitä tulou perintehellini, kerto vaikutelmieh tilaisuon järještäjä Julija Jegorova.
Kepalaisilla lapšilla ei ole aikua ikävöijä: joka opaššušpäivä tuou heilä uušie tapahtumie, tapuamisie, tilaisukšie. Pakinat tärkieštä, urheilu- ta peliohjelmat, luovat laboratorijat ollah vain pieni oša Kepan koulun šopusan kollektiivin šuurešta ta aktiivisešta elämäštä.
Ta ei ole ihmehellistä, jotta joka huomeneš tytöt ta pojat kiirehitäh lumisie katuja myöten omah kouluh tietojen, omien opaštajien ta uušien tapahtumien luokše.