Netälin loppuo etnotyylissä voipi viettyä Vienašša

Netälin loppuo etnotyylissä voipi viettyä Vienašša

Uljana Tikkanen
15.09.2021
“Kuokan kolkkajaiset” on perintehellini šyyšpruasniekka Vienan Karjalan kylissä. Arhippa Perttusen šiätijön Yhteinen Viena -projektin rajoissa Vuokkiniemeššä piettih netälinloppuo etnotyylissä.
Vuokkiniemeššä juhlittih Kuokan kolkkajaiset -pruasniekkua. Nyt še juhla on elvytetty. Kuva: Uljana Tikkanen
Vuokkiniemeššä juhlittih Kuokan kolkkajaiset -pruasniekkua. Nyt še juhla on elvytetty. Kuva: Uljana Tikkanen

Yheššä Viena-šeuran jäšenien kera Vuokkiniemeššä tai lähikylissä voipi tutuštuo karjalaiseh kulttuurih šekä ošallistuo perintehellisih pruasniekkoih. 

Šyyškuun 12. päivänä Vuokkiniemeššä piettih Kuokan kolkkajaiset -pruasniekka, min aikana muissuteltih potakan kuokinnan tapoja.

Šyyškuun alku on aika korjata šatuo: monilla pellot ollah jo tyhjät, kašvikset on lajiteltu ta korjattu šäilöh talvekši, a eryähät kuokitah viimesie potakkoja muašta tahi kuivatah niitä. Karjalaisen kulttuurin Viena-šeuran jäšenillä kaikki potakat on jo kuokittu muašta ta nyt tuli aika juhlimah tätä tapahtumua. Pruasniekkah šeuralaiset kučuttih kyläläisie ta vierahie nuapuripiirilöistä.

Viena-šeuran jäšenet löyvettih mainintoja Kuokan kolkkajaiset -pruasniekašta ta piätettih elvyttyä vanhua perinnehtä. 

– Konša alkoma tutkie meijän alovehen ta Vuokkiniemen istorijua, ni šaima tietyä, jotta Vuokkiniemeššä juhlittih Kuokan kolkkajaiset -pruasniekkua. Myö löysimä Arhippa Perttusen šiätijön julkaisomašta Priusan kolkkajaiset -kirjašta Lempi Lyytisen lyhyön kuvitukšen täštä pruasniekašta, kerto Vuokkiniemen kylätalon ruavon kurattori Julija Filippova.

Pruasniekan alušša Julija Filippova ta L’udmila Tihonova näytettih potakkapellolla, mitä pitäy ruatua, jotta Jumala antais äijän potakkua enši vuotena. 

– Enšin pitäy kolahtua kuokkie, panna ne ristih ta šiitä heittyä ne šelän tuakše päin pellolla, šemmoni perinneh oli ennein, kerrottih naiset. 

Perintehellisešti pruasniekkana vain šyötih potakkašyömisie kyläläisien ta nuapurien joukošša, eikä tanššittu ta laulettu. Nyt ilman konserttiohjelmua pruasniekkua ei pietty. Kylätalošša esiinnyttih Viena-šeura ta Anna Korsakova johtama lapšien ryhmä “Pohjolan lapšet” Mujejärveštä. Hyö kučuttih piirileikkih kaikkie vierahie ta iče näytettih mimmosie tanššija šuatetah tanššie. Vuokkiniemiläiset luvattih kuččuo Pohjolan lapšet -ryhmyä vielä kerran.

Enšin pitäy kolahtua kuokkie, panna ne ristih ta šiitä heittyä ne šelän tuakše päin pellolla, šemmoni perinneh oli ennein, jotta Jumala antais enemmän potakkua šeuruavakši vuuvvekši.
Julija Filippova, Vuokkiniemen kylätalon ruavon kurattori

Viena-šeuran vanhemmat jäšenet kerrottih nuoremmilla, kumpasista monet nykyjäh ei kašvateta potakkua, ka oššetah šitä kaupašša, juurikašvin šäilymisen šiännöistä: mitein valmistua kuoppua ta potakkua pitäkši talvišäilökši.

– Kuoppa oli talon pihašša. Enšin še kuivatettih, poltettih šielä katajua, jotta paha haju mänis poikeš ta kuoltais kaikki bakterijat šekä jotta kuopašša luajitut puuaitaukšet ei lahois. Havuo pantih mualla, jotta hiiret ei tultais. Hiiret vet varatah havuo. Šen jälkeh šai laškie potakat kuoppah ta panna ovi kiini, a oven piällä vielä pantih heinyä. Vielä potakkua pantih karšinah ta Uuteh vuoteh šuaten šitä otettih šieltä. Vašta Uuvven vuuvven jälkeh avattih kuoppa ta vielä piti, jotta šilloin ei olis kovua pakkaista, kerto Nina Gerasimova. 

– Konša potakat kuokittih, ne piti lajitella. Oli kolme vakkua: enšimmäiseh pantih parahat potakat, toiseh – šiemenet ta kolmanteh – pahemmat kotielukkoja varoin. Šiitä potakat kuivattih. Potakašta muamo luati meilä maitopotakkakeittuo, potakkarieškoja, keitti potakkua kuorissa. A myö, lapšet, oikein tykkäsimä, konša tuatto šytytti ropivon ta myö šaima šiinä paistua potakkua, muisteli L’udmila Tihonova.

Eryähie näistä šyömisistä šai maissella Kuokan kolkkajaiset -pruasniekašša. 

Näin vietettih netälin loppuo Vuokkiniemeššä. Viena-šeuran jäšenet ollah hyvällä mielellä, kun vanhoja perintehie muissetah ta šäilytetäh. 



SIMILAR ARTICLES
Karjalan Sanomat
Kižille nauttimaan, uimaan ja juoksemaan
Saari tarjoaa vieraileville luonnonrauhaa, nähtävyyksiä, majoitusta, tapahtumia ja aktiviteetteja. Museon alus kuljettaa matkailijoita Ojatevštšinasta saarelle viidessätoista minuutissa.
Karjalan Sanomat
Vepsäläisistä kertova teos Vuoden kirjaksi
Vepsäläisten kulttuuriperintö -kirjaan on koottu Vladimir Pimenovin etnografisten tutkimusmatkojen aineistoa. Tutkimusmatkat tehtiin vepsäläisten asuinpaikoille Leningradin alueella ja Karjalassa.
Oma Mua
Härkä tervattu šelkä
Tämän karjalaisen starinan Santra Remšujevalta iäninauhalla kirjutti Raisa Remšujeva pimiekuušša 2005.
Kipinä
Mušt Suren voinan gerojiš
Suren voinan gerojiden muštoks starinoičem ühtes Šoutjärven melentartuisijoišpäi – Tučinan pertiš. Vodel 1943 sigä peitihe tedišteluzjouk.
Karjalan Sanomat
Tietosanakirja palvelee vähemmistökielilläkin
Uudessa Ruwiki-verkkotietosanakirjassa on tietoa monilla Venäjän kansojen kielillä. Niiden joukossa ovat myös karjalan ja vepsän kielet.
Oma Mua
Karjalaine tulipalomies
Viktor Kirillov on kuulužu mies karjalazien keskes. Juumoranke karjalakse pagizii da ruadai Konan kylän poigu on täyttänyh 50 vuottu da eroi omas ruadokohtaspäi. Iel on uuzi elos, uuvet hommat, parahat igävuvvet.
Karjalan Sanomat
Animaation parissa aamusta iltaan
Jessoilan animaatiostudion johtaja Oleg Obnosov on opettanut lapsille animaatiota lähes 20 vuotta. Tänä vuonna hän sai Paras taiteilija-opettaja -arvonimen.
Karjalan Sanomat
Lobanovin sillan korjaus ruuhkauttaa liikennettä
Lobanovin sillan peruskorjaus on ruuhkauttanut liikennettä Petroskoissa. Viranomaiset yrittävät ratkaista liikenneongelman.
Karjalan Sanomat
Tulvat ovat uhanneet Karjalan piirejä
Huhtikuun alusta Äänisenrannan piiri on kärsinyt huomattavasti tulvavesistä. Nyt tilanne on vakiintunut tasavallassa. Monen joen vedenpinta on laskenut.
Oma Mua
Passipo lapšien ammuntahiihošta
Koštamukšešša piettih Alovehien väliset lapšien ammuntahiihon kilpailut Karjalan tašavallan piämiehen palkinnošta. Še oli Anna Bogalii urheilumal’l’a – Severstal’ -kilpailujen finali.
Login
Register
Password
Confirm password