Voibigo piästä teillyö?
Karjalan tazavallas dai Ven’al invaliidoin piäzendy kaikile kuulujih kohtih äski vie on nouzemas ezile. Omal jallal liikkumattomat ristittyöt ollah vie rajoitetut piäzendöis rahvahan keskeh. Meijän yhteskunnas vie vai vähäzin ruvetah kiändymäh täh probliemah ezin da menöy se ylen hil’l’ah. Mostu mieldy on petroskolaine muzikantu, kinoloin luadii da aktivistu, kal’askal liikkui Vladimir Rudak.
Oraskuun lopuškal häi tuli Vieljärveh Karjalan kielen kodih tuttavumah yhtistyksen ruandah da kaččomah, suahahgo invaliidat tänne piästä. Mies ei suannuh ni smiettie, ku puuhizes talois on pandussu pihan puoles da kai veriät koin sydämes moizet leviet, ku kal’askal ihan hyvin piäzöy. Piästä ei suannuh vai toizeh kerrokseh, ga Vladimir Rudak hyvöindelihes silgi, ku sai kaččuo kai tilat enzimäzel kerroksel da olla koin rahvahan keskes, juvva koufii da kylläl paista.
– Rahvas ajatellah sidä, ku ei pie azuo invaliidoih nähte pädijöi ololoi, mindäh sendäh hyö ei kävvä moizih kohtih. A invaliidat ei kävvä, mindäh sendäh ei piästä, hyö ollah rajoitetut liikundois da käyndöis. Meijän projektan tarkoitus on kerätä tiijot, kunne Karjalas invaliidu piäzöy da nevvuo laitoksien ruadajile, midä pidäy olla da kui se azuo, sanelou Vladimir Rudak.
Hänen ezittäman projektan hantuzis luajitah videorouliekat invaliidoile pädijöin kohtienke. Niilöih kuulutah teatrat, muzeit, kul’tuurulaitokset, bol’ničat, virrallizet kantorat, laukat, kaffeet da restoruanat, benzinvalanduazemat. Äijiä pädijiä kohtua Karjalas ei ole. Aktivistan sanoin mugah äijy on mostu, kus laijittih, sanommo, pihapandusan, a koin sydämes jo et piäze. Libo pandussu on azetettu nenga, ku et piäze sille ilmai toizien abuu.
Tiijoitusrouliekkoin ližäkse tulien vuvven aigah luajitah INVA-internet-kartu, kudamal mendyy ristikanzu suau tiediä midä kudamasgi kohtas on. Vladimir Rudak on tämän projektan edehpäi ajai, häi hyvin tiedäy invaliidoin hiät da toivomukset omii kogemuksii myöte. On varmu sit, ku maksau kehittiä ei vai linnoin kohtii da kodiloi, ga nähtävyksiigi linnoin ulgopuolel. –Kui on mieleh olla teillyö Vieljärvel Karjalan kielen kois, ajella omal kal’askal välläzesti pertilöi myö, kuulta karjalan kieldy pagizijoin suuspäi da uppuo täh ymbäristöh. Huaveilen, ku Karjalan rahvahalline kul’tuuru olis avvoi minunmoizile, sanelou mies.
Vladimir Rudak on tuttu Karjalas muzikantu da kinoloin luadii. Hänen kinot koskietah sotsiualizii probliemoi, niilöin čotas invaliidoin elaigu. Kaheksa vuottu tagaperin Vladimir piästi ilmah filman “Karjalazet kylät”, kus ozutetah da sanellah Kinnermägie, Varloidu da Lamminiemie.
